پلوس خودرو یکی از قطعات سیستم دیفرانسیل است که وظیفه انتقال نیروی موتور به سمت چرخ ها را بر عهده دارد. این قطعه رابطی میان دیفرانسیل و محور اصلی چرخ های ماشین است. پلوس خودرو به عنوان یکی از قطعات مهم در قسمت جلوبندی خودرو، در واقع میله ای درون دیفرانسیل و متصل کننده آن به محور چرخ ها است در مقاله پیش رو به معرفی دقیق اجزای آن، عملکرد و علل خراب شدن آن خواهیم پرداخت.
پلوس خودرو چیست؟
پلوس یا پلوس‌کاسه یکی از اجزای کلیدی در سیستم انتقال قدرت خودرو است. پلوس خودرو، که به آن “محور حرکتی” نیز گفته می‌شود، قطعه‌ای است که نیروی تولید شده توسط موتور را به چرخ‌ها منتقل می‌کند. پلوس معمولاً در خودروهای دیفرانسیل جلو و عقب به کار می‌رود و به این صورت عمل می‌کند که حرکت چرخشی موتور را به چرخ‌ها می‌رساند تا خودرو بتواند حرکت کند.
محل قرارگرفتن پلوس خودرو کجاست؟
پلوس خودرو معمولاً در بخش زیرین و در نزدیکی چرخ‌ها قرار دارد.
- دیفرانسیل جلو: در خودروهای دیفرانسیل جلو، پلوس‌ها از گیربکس به چرخ‌های جلو متصل می‌شوند. معمولاً در دو طرف گیربکس و نزدیک به چرخ‌ها قرار دارند.
- دیفرانسیل عقب: در خودروهای دیفرانسیل عقب، پلوس‌ها از دیفرانسیل به چرخ‌های عقب متصل می‌شوند و معمولاً در وسط خودرو قرار دارند.
- سیستم‌های چهار چرخ متحرک: در خودروهای چهار چرخ متحرک، پلوس‌ها در جلو و عقب وجود دارند و می‌توانند به گیربکس مرکزی متصل شوند.
برای دسترسی به پلوس‌ها، معمولاً نیاز به جدا کردن چرخ‌ها و گاهی اوقات سیستم تعلیق است.
جنس و مواد ساخته شده پلوس خودرو
پلوس خودرو معمولاً از مواد با مقاومت بالا و خاصیت انعطاف‌پذیری ساخته می‌شود تا بتواند فشار و تنش‌های ناشی از انتقال قدرت را تحمل کند. اجزای اصلی پلوس شامل موارد زیر است:
- جنس بدنه:
فولاد: عمدتاً از فولاد کربنی یا آلیاژهای فولادی استفاده می‌شود، زیرا این مواد مقاومت بالایی در برابر فشار و خستگی دارند.
آلومینیوم: در برخی خودروها از آلومینیوم برای کاهش وزن استفاده می‌شود، به ویژه در مدل‌های سبک‌تر. - روکش و پوشش:
پلاستیک و لاستیک: پلوس‌ها معمولاً دارای پوشش‌های لاستیکی (مانند بلبرینگ‌ها) هستند که به جلوگیری از ورود گرد و غبار و آلودگی به داخل پلوس کمک می‌کند. - اجزای داخلی:
کاسه و توپک: این قسمت‌ها معمولاً از فولاد سخت‌کاری شده ساخته می‌شوند تا توانایی تحمل بارهای سنگین را داشته باشند.
جنس و طراحی پلوس‌ها به‌گونه‌ای است که بتوانند عملکرد بهینه‌ای در شرایط مختلف رانندگی ارائه دهند و از آسیب‌دیدگی جلوگیری کنند.
پلوس خودرو ازچه بخش هایی تشکیل شده است ؟
پلوس خودرو، از چند بخش اصلی تشکیل شده است:
- میل پلوس: این بخش اصلی است که نیروی موتور را به چرخ‌ها منتقل می‌کند و معمولاً از جنس فولاد یا آلومینیوم ساخته می‌شود.
- چرخ‌دنده‌های سر پلوس: این چرخ‌دنده‌ها در انتهای میل پلوس قرار دارند و برای ایجاد زاویه مناسب برای انتقال نیروی محرک به چرخ‌ها طراحی شده‌اند.
- بوش‌ها و یاتاقان‌ها: این بخش‌ها برای کاهش اصطکاک و حرکت نرم میل پلوس به کار می‌روند.
- محورهای جانبی: این بخش‌ها به چرخ‌ها متصل می‌شوند و می‌توانند حرکات جانبی را جذب کنند.
- مکانیزم‌های جبران‌کننده: این بخش‌ها برای جبران حرکات غیرمستقیم چرخ‌ها و حفظ تعادل خودرو در پیچ‌ها و دست‌اندازها وجود دارند.
پلوس خودرو چه نقش و وظیفه ای دارد؟
پلوس خودرو وظایف و نقش‌های کلیدی زیر را ایفا می‌کند:
- انتقال قدرت: پلوس وظیفه انتقال قدرت تولیدی موتور به چرخ‌ها را دارد، به‌ویژه در خودروهای دیفرانسیل جلو و چهار چرخ محرک.
- جذب حرکت: پلوس به‌گونه‌ای طراحی شده است که امکان انعطاف‌پذیری را فراهم می‌کند و به خودرو اجازه می‌دهد در هنگام چرخش یا حرکت در سطوح ناهموار به‌راحتی حرکت کند.
- تطابق زاویه: پلوس می‌تواند به‌طور مؤثر با تغییر زاویه چرخ‌ها در هنگام چرخش تطابق پیدا کند و به این ترتیب از انتقال قدرت به‌صورت یکنواخت اطمینان حاصل کند.
- کاهش لرزش: پلوس‌ها به کاهش لرزش و تنش‌های اضافی کمک می‌کنند و از آسیب به دیگر اجزای سیستم انتقال قدرت جلوگیری می‌کنند.
- کارایی در حرکات مختلف: پلوس در شرایط مختلف رانندگی، مانند شتاب‌گیری، ترمز، و چرخش‌های تند، به انتقال قدرت مؤثر کمک می‌کند.
این وظایف باعث می‌شوند که پلوس یکی از اجزای حیاتی و مهم در سیستم انتقال قدرت خودرو باشد.
علائم نشان دهنده خرابی پلوس خودرو چیست؟
خرابی پلوس خودرو می‌تواند علائم مختلفی را به همراه داشته باشد که شناسایی زودهنگام آنها می‌تواند به جلوگیری از آسیب‌های بیشتر کمک کند. از جمله این علائم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- صداهای غیرعادی: صدای تق تق یا جیر جیر هنگام چرخش یا شتاب‌گیری، معمولاً نشانه‌ای از آسیب به پلوس است.
- لرزش در حین حرکت: اگر هنگام حرکت خودرو لرزش‌های غیرعادی احساس شود، ممکن است به دلیل آسیب به پلوس باشد.
- عدم توانایی در شتاب‌گیری: اگر احساس کنید که خودرو به درستی شتاب نمی‌گیرد یا قدرت انتقال داده شده به چرخ‌ها کاهش یافته است، ممکن است پلوس مشکل داشته باشد.
- خروج مایع: وجود روغن در اطراف ناحیه پلوس می‌تواند نشانه‌ای از نشتی در کاسه پلوس باشد.
- حرکت نامنظم چرخ‌ها: اگر چرخ‌ها در حین چرخش به صورت نامنظم یا غیرعادی حرکت کنند، این می‌تواند به دلیل خرابی پلوس باشد.
علل خراب شدن پلوس خودرو چیست؟
خرابی پلوس خودرو می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. در ادامه به چند دلیل رایج اشاره می‌کنم:
- سایش و پارگی: پلوس‌ها معمولاً از لاستیک و فلز ساخته شده‌اند که در اثر استفاده مداوم ممکن است دچار سایش و پارگی شوند.
- عدم تعادل: اگر پلوس‌ها به درستی نصب نشده باشند یا به دلیل تصادف آسیب دیده باشند، می‌توانند دچار عدم تعادل شوند و منجر به خرابی شوند.
- روغن‌کاری ناکافی: عدم وجود روغن کافی یا استفاده از روغن نامناسب می‌تواند به افزایش دما و خرابی پلوس‌ها منجر شود.
- بار اضافی: حمل بار سنگین یا استفاده از خودرو در شرایط سخت می‌تواند فشار زیادی به پلوس‌ها وارد کند و باعث خرابی آنها شود.
- ضربه و فشار: تصادفات یا برخورد با موانع می‌توانند به پلوس‌ها آسیب برسانند و موجب خرابی آنها شوند.
- عوامل محیطی: شرایط آب و هوایی، مانند رطوبت یا دماهای شدید، نیز می‌توانند بر عمر پلوس تأثیر بگذارند.
خراب شدن پلوس ماشین چه خطراتی در پی دارد؟
خراب شدن پلوس می‌تواند خطرات و مشکلات زیادی به همراه داشته باشد، از جمله:
- از دست رفتن کنترل: پلوس نقش مهمی در انتقال قدرت از موتور به چرخ‌ها دارد. خرابی آن می‌تواند باعث عدم انتقال قدرت و از دست رفتن کنترل بر روی خودرو شود.
- صداهای غیرعادی: صدای ناهنجاری مانند تق تق یا جیر جیر از ناحیه چرخ‌ها می‌تواند نشانه خرابی پلوس باشد. این صداها می‌توانند باعث تشدید مشکل و آسیب بیشتر شوند.
- آسیب به سیستم تعلیق: خرابی پلوس ممکن است به سیستم تعلیق و دیگر اجزای خودرو آسیب برساند و هزینه‌های تعمیر را افزایش دهد.
- ریزش ناگهانی: اگر پلوس به طور کامل خراب شود، ممکن است چرخ‌ها به طور ناگهانی از کار بیفتند که می‌تواند به بروز تصادف منجر شود.
- مشکلات در چرخش: خودرو ممکن است در پیچ‌ها و گردش‌ها عملکرد ضعیفی داشته باشد و این می‌تواند خطرناک باشد، به ویژه در سرعت‌های بالا.
چگونه پلوس را تعمیر و تعویض کنیم؟
تعویض و تعمیر پلوس خودرو یک فرآیند فنی است و نیاز به دقت و ابزار مناسب دارد. در ادامه مراحل کلی برای تعویض پلوس را توضیح می‌دهم:
ابزار و وسایل مورد نیاز:
- جک و پایه‌های جک
- آچارهای مناسب (گوناگون)
- پیچ‌گوشتی
- ابزار مخصوص پلوس (در صورت نیاز)
- روغن گیربکس (در صورت نیاز به تعویض)
مراحل تعویض پلوس:
امنیت و آماده‌سازی:
- خودرو را روی سطح صاف پارک کنید و ترمز دستی را بکشید.
- با استفاده از جک، خودرو را بلند کرده و پایه‌های جک را زیر خودرو قرار دهید.
پیدا کردن پلوس:
- در صورت نیاز، چرخ‌های جلو یا عقب را باز کنید تا به پلوس دسترسی پیدا کنید.
جدا کردن پلوس:
- از پیچ‌های اتصال پلوس به دیفرانسیل و چرخ جدا کنید.
- پلوس را به آرامی از محل اتصال خود بیرون بکشید. ممکن است نیاز به ضربه ملایم با چکش داشته باشید.
بررسی و تعمیر:
- اگر پلوس قابل تعمیر است، آسیب‌ها را بررسی کنید و قطعات آسیب‌دیده را تعویض کنید.
- در غیر این صورت، پلوس جدیدی تهیه کنید.
نصب پلوس جدید:
- پلوس جدید را در محل خود قرار دهید و پیچ‌ها را به درستی ببندید.
- اطمینان حاصل کنید که همه اتصالات محکم و درست نصب شده‌اند.
روغن‌کاری:
- اگر پلوس به سیستم گیربکس مرتبط است، روغن را بررسی کرده و در صورت نیاز تعویض کنید.
جمع‌آوری و تست:
- چرخ‌ها را نصب کرده و خودرو را به آرامی پایین بیاورید.
- خودرو را روشن کرده و تست کنید تا از عملکرد صحیح پلوس جدید اطمینان حاصل کنید.
نکات مهم:
- اگر تجربه کافی در زمینه تعمیرات خودرو ندارید، توصیه می‌شود از یک مکانیک متخصص کمک بگیرید.
- حتماً از دستکش و عینک ایمنی استفاده کنید.
این مراحل کلی هستند و ممکن است بسته به نوع خودرو و سیستم تعلیق متفاوت باشند.
پلوس خودرو یکی از قطعات مهم در سیستم جلوبندی است. در صورت عدم اقدام به موقع برای رفع آسیب های آن، حوادث ناگواری مانند واژگونی ماشین رخ خواهد داد. به همین سبب لازم است بر انجام سرویس های دوره ای برای چک کردن اجزای این قطعه اعم از سرپلوس ها و گردگیر تاکید نماییم. همچنین در صورت مشاهده هر یک از علائم خرابی این قطعه همچون شنیدن صدای تق تق باید به سرعت نزد تعمیرکار رفته و در پی رفع ایراد باشید.این مقاله توسط کره اتوپارت تهیه شده است در صورت بروز هرگونه مشکل کامنت بگذارید.