تسمه دینام چیست و چه کاربردی دارد؟

تسمه دینام یکی از اجزای حیاتی در موتور خودرو است که نقش مهمی در انتقال قدرت موتور به قطعات مختلف ایفا می‌کند. این تسمه معمولاً از جنس لاستیک یا مواد مشابه ساخته می‌شود و به دور پولی‌های مختلفی که به قطعاتی مانند دینام، واتر پمپ، کمپرسور کولر و… متصل هستند، پیچیده شده است. در این مقاله به موارد و نکات زیر در مورد تسمه دینام می پردازیم:

• تسمه دینام ماشین چیست و چه کاربردی دارد
• ساختار تسمه دینام
• عملکردو وطیفه ی تسمه دینام چگونه می باشد
• اهمیت تسمه دینام ماشین
• انتخاب بهترین تسمه دینام
• علائم خرابی تسمه دینام چیست
• تعویض تسمه دینام چه زمانی انجام می شود
• عوامل موثر در عمر تسمه دینام ماشین کدامند

تسمه دینام ماشین چیست و چه کاربردی دارد؟

ساده‌ترین توصیف این است که بگوییم تسمه‌ای که وظیفه راه‌اندازی دینام موتور خودرو را دارد و برق خودرو توسط دینام (آلترناتور) تامین و در باتری خودرو ذخیره می‌شود. بنابراین دینام باید انرژی و نیروی لازم برای کارکرد و حرکت خود را از موتور خودرو دریافت کند که این کار توسط این تسمه انجام می‌شود.

کاربردهای اصلی تسمه دینام عبارتند از:

راه‌اندازی دینام: همانطور که از نامش پیداست، وظیفه اصلی این تسمه، به حرکت درآوردن دینام است. دینام نیز با چرخش، انرژی مکانیکی را به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کند که برای تأمین برق سیستم‌های مختلف خودرو مانند چراغ‌ها، رادیو، سیستم تهویه مطبوع و… استفاده می‌شود.
به حرکت درآوردن واتر پمپ: واتر پمپ وظیفه گردش مایع خنک‌کننده در موتور را بر عهده دارد. وبا چرخاندن واتر پمپ، باعث می‌شود که موتور همیشه در دمای مناسب کار کند و از گرم شدن بیش از حد آن جلوگیری شود.
راه‌اندازی کمپرسور کولر: در خودروهایی که مجهز به سیستم تهویه مطبوع هستند، و وظیفه به حرکت درآوردن کمپرسور کولر را نیز بر عهده دارد.
تأمین نیروی پمپ هیدرولیک: در برخی خودروها، به پمپ هیدرولیک نیز متصل است و با چرخاندن آن، باعث کارکرد صحیح سیستم فرمان هیدرولیک می‌شود.
به حرکت درآوردن پروانه خنک‌کننده: در برخی خودروها، به پروانه خنک‌کننده نیز متصل است و با چرخاندن آن، باعث گردش هوا در اطراف موتور و خنک شدن آن می‌شود.

ساختار تسمه دینام

معمولاً از لاستیک با کیفیت بالا ساخته می‌شود و به دلیل مقاومت در برابر حرارت، روغن و سایش، برای این کاربرد مناسب است. این تسمه‌ها دارای سطح مقطع V شکل هستند که باعث افزایش اصطکاک با پولی‌ها و انتقال بهتر نیرو می‌شود.

عملکرد و وظیفه ی تسمه دینام چگونه می باشد؟

انتقال قدرت: با چرخش حول پولی‌های متصل به اجزای مختلف، نیروی چرخشی موتور را به آن‌ها منتقل می‌کند.
تولید برق: مهم‌ترین وظیفه این قطعه، چرخاندن دینام است. دینام با استفاده از این نیروی مکانیکی، انرژی الکتریکی تولید می‌کند که برای شارژ باتری و تأمین برق مصرفی لوازم برقی خودرو مانند چراغ‌ها، رادیو و سیستم روشنایی استفاده می‌شود.
شارژباتری:برقی که توسط دینام تولید می شودبرای شارژ باتری خودرو استفاده می شود.
تامین انرژی لوازم برقی:علاوه بر شارژباتری دینام انرژی مورد نیاز لوازم برقی خودرو مانند چراغها،رادیو و سیستم تهویه مطبوع و سایر تجهیزات برقی را تامین میکند.
خنک‌کاری موتور: در برخی خودروها، به پمپ آب متصل است و با چرخاندن آن، آب را در مدار خنک‌کاری موتور به گردش در می‌آورد و از گرم شدن بیش از حد موتور جلوگیری می‌کند.
روغن‌کاری موتور: در برخی سیستم‌ها، به پمپ روغن متصل است و با چرخاندن آن، روغن را در مدار روغن‌کاری موتور به گردش در می‌آورد.

اهمیت تسمه دینام ماشین

این قطعه خودرو به دلیل نقش حیاتی که در عملکرد خودرو دارد، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. خرابی این تسمه می‌تواند منجر به بروز مشکلات جدی در خودرو شود، از جمله:

خرابی دینام: در صورت خرابی ، دینام قادر به تولید برق نخواهد بود و در نتیجه سیستم‌های برقی خودرو از کار می‌افتند.
گرم شدن بیش از حد موتور: خرابی واتر پمپ باعث می‌شود که موتور به دلیل عدم خنک‌کاری مناسب، بیش از حد گرم شود.
عدم کارکرد سیستم تهویه مطبوع: خرابی کمپرسور کولر باعث می‌شود که سیستم تهویه مطبوع خودرو از کار بیفتد.
مشکل در سیستم فرمان: خرابی پمپ هیدرولیک باعث می‌شود که فرمان خودرو سنگین شود و کنترل آن دشوار گردد.

بنابراین، توصیه می‌شود که به طور مرتب وضعیت تسمه دینام خودرو خود را بررسی کنید و در صورت مشاهده هرگونه ترک، ساییدگی یا شل شدگی، آن را تعویض نمایید.

علائم خرابی تسمه دینام:

صدای ناهنجار: یکی از اولین نشانه‌های خرابی ، ایجاد صدای ناهنجار و جیغ مانند از زیر کاپوت خودرو است.
لغزش تسمه: اگر تسمه دینام شل شده یا روغنی شده باشد، ممکن است روی پولی‌ها بلغزد و باعث کاهش قدرت موتور شود.
روشن نشدن چراغ‌ها یا ضعیف شدن نور آن‌ها: از آنجایی که دینام وظیفه تولید برق خودرو را بر عهده دارد، خرابی تسمه دینام می‌تواند باعث کاهش ولتاژ سیستم برقی و در نتیجه ضعیف شدن نور چراغ‌ها شود.
گرم شدن بیش از حد موتور: اگر تسمه دینام واتر پمپ را نچرخاند، سیستم خنک‌کاری موتور به درستی کار نخواهد کرد و موتور بیش از حد گرم می‌شود.
بوی سوختن: در صورت خرابی شدید و اصطکاک زیاد آن با پولی‌ها، ممکن است بوی سوختن از زیر کاپوت به مشام برسد.

انتخاب بهترین تسمه دینام

انتخاب مناسب برای خودرو بسیار مهم است، زیرا عملکرد صحیح بسیاری از سیستم‌های خودرو به آن وابسته است. در ادامه به برخی نکات مهم برای انتخاب بهترین تسمه دینام اشاره می‌کنیم:

1. کیفیت ساخت:

جنس مواد: باید از مواد باکیفیت و مقاوم در برابر حرارت، روغن و سایش ساخته شده باشد.
ساختار داخلی: ساختار داخلی تسمه باید محکم و یکدست باشد تا از کش آمدن و پارگی آن جلوگیری شود.
برند معتبر: بهتر است محصول را از برندهای معتبر و شناخته شده خریداری کنید تا از کیفیت آن اطمینان حاصل کنید.

2. اندازه و ابعاد:

طول دقیق: طول آن باید دقیقاً مطابق با مشخصات فنی خودرو باشد. تسمه خیلی کوتاه یا خیلی بلند می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی در عملکرد موتور شود.
پروفیل: پروفیل (شکل سطح داخلی تسمه) باید با پروفیل پولی‌های موتور مطابقت داشته باشد.

3. نوع تسمه:

تسمه ساده: رایج ترین نوع می باشد و برای انتقال قدرت در دورهای پایین و متوسط مناسب است.
تسمه دندانه‌دار: این نوع ، برای هماهنگی دقیق بین میل‌لنگ و میل‌سوپاپ استفاده می‌شود و بسیار حساس است.
تسمه چند شیار: این نوع، دارای چند شیار است و برای انتقال قدرت در دورهای بالا و انتقال همزمان نیرو به چندین قطعه استفاده می‌شود.

4. شرایط آب و هوایی:

دما: اگر در منطقه‌ای با دمای بسیار بالا یا بسیار پایین زندگی می‌کنید، بهتر است از تسمه‌ای استفاده کنید که در برابر تغییرات دمایی مقاوم باشد.

5. عمر مفید:

توصیه سازنده: به توصیه سازنده خودرو در مورد زمان تعویض تسمه دینام توجه کنید.
علائم خرابی: به علائم خرابی،مانند صدای غیرعادی، لغزش، ترک خوردگی یا شل شدن توجه کنید و در صورت مشاهده هر یک از این علائم، تسمه را تعویض کنید.

قیمت این محصول به مشخصاتی که روی آن نوشته شده و همچنین برند تولیدکننده تسمه بستگی دارد.برای اینکه از عملکرد صحیح این قطعه مطمئن باشید بهتر است از برندهای معتبر اقدام به خرید تسمه دینام خودرو نمایید.

چه زمانی باید تسمه دینام را تعویض کرد؟

تعویض به موقع این قطعه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. زیرا خرابی این قطعه می‌تواند باعث آسیب دیدن سایر قطعات موتور و افزایش هزینه‌های تعمیر شود.
بهترین زمان برای تعویض زمانی است که طبق برنامه سرویس دوره‌ای خودرو مشخص شده باشد. معمولاً در دفترچه راهنمای خودرو، فاصله زمانی و کیلومتراژ برای تعویض تسمه دینام ذکر شده است. اما به طور کلی، بهتر است هر ۴۰ تا ۸۰ هزار کیلومتر یکبار وضعیت تسمه دینام را بررسی کرده و در صورت نیاز آن را تعویض کنید.

عوامل موثر بر عمر تسمه دینام:

کیفیت : استفاده از تسمه‌های با کیفیت پایین، عمر مفید آن‌ها را کاهش می‌دهد.
شرایط آب و هوایی: تغییرات شدید دما و رطوبت می‌توانند به این قطعه آسیب برسانند.
شرایط رانندگی: رانندگی در شرایط سخت مانند ترافیک سنگین و مسافت‌های طولانی، باعث فرسودگی سریع‌تر تسمه می‌شود.
نگهداری خودرو: سرویس دوره‌ای منظم و چک کردن وضعیت تسمه دینام، می‌تواند از خرابی زودهنگام آن جلوگیری کند.